Zwiększone spożycie mleka i pr. mleczarskich może
być jednym z najistotniejszych elementów w profilaktyce chorób cywilizacyjnych
m.in. nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, otyłości czy nawet nowotworów.
Odpowiedzialność za te wszystkie właściwości ponosi tłuszcz mlekowy. Charakteryzuje się on
najkorzystniejszymi cechami, ponieważ zawiera niezbędne składniki potrzebne do
prawidłowego funkcjonowania organizmu. Spośród wszystkich tłuszczów zawartych w
żywności wykazuje najwyższą strawność (97-99%). Cechuje się dużym
zróżnicowaniem składu (ok. 400 różnych kw. tłuszczowych), obecnością długo-,
średnio-i krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, wieloninasyconych kwasów Ω-3
i Ω-6 oraz kilkanaście biologicznie aktywnych składników o udokumentowanych
właściwościach prozdrowotnych.
·
- WNKT w idealnych proporcjach dla człowieka omega-3 : omega-6 1:3
Niedobory
omega-3 w organizmie powodują sprawniejsze wbudowywanie się w błony komórkowe
sztucznych izomerów trans, co
powoduje sztywnienie i dysfunkcję komórek. Niestety nadmiar w diecie WNKT
omega-6 (ich źródłem są przede wszystkim oleje roślinne) zwiększa
prawdopodobieństwo miażdżycy, poprzez blokowanie w organizmie człowieka enzymów
i omega-3 odpowiedzialnych za powstawanie EPA (kw. eikozapentaenowy) i DHA (kw.
dokozaheksaenowy). Poza tym omega-6 wykorzystywane są do produkcji związków o
działaniu prozapalnym, prozakrzepowym oraz mutagennym. Natomiast EPA i DHA
charakteryzują się m.in. działaniem przeciwzakrzepowym, przeciwzapalnym,
hamującym nadmierną kurczliwość naczyń krwionośnych oraz kancerogenezę,
wspomagają system immunologiczny. Ω-3 ogranicza syntezę cholesterolu
wątrobowego oraz triglicerydów, redukuje poziom LDL-cholesterolu w osoczu krwi.
- Kwas wakcenowy, naturalny kwas tłuszczowy o konfiguracji trans, wykazuje działanie przeciw miażdżycowe a także antynowotworowe;
- Wapń
Optymalne spożycie wapnia - ze
względu na regulację metabolizmu - zapobiega otyłości; 3 posiłki na bazie
produktów mleczarskich powoduje zahamowanie przyrostów masy ciała przy braku
restrykcji kalorycznych; produkty mleczarskie są bardziej skuteczne niż
suplementy wapnia ze względu na wysoką biodostępność makro- i mikroelementów
związanych z białkami mleka.
Istnieje kilka mechanizmów regulacji
metabolizmu przez wapń: - ograniczenie syntezy kwasów tłuszczowych (KT), -
powstawanie kompleksów z KT, - przyspieszanie uwalniania z adipocytów (komórek
tłuszczowych) nadmiaru trójglicerydów, - aktywacja lipolizy, tym samym
zapobieganie kumulacji tłuszczu w organizmie. Synergistycznie z wapniem
oddziaływają bioaktywne składniki serwatki, które hamują lipogenezę. Wapń
również zmniejsza ryzyko insulino oporności.
- CLA (skoniugowany kwas linolowy)
Hamuje działanie
enzymów odpowiedzialnych za kumulację lipidów. Wpływa równocześnie na metabolizm
tkanki tłuszczowej, hamując jej powstawanie a ponadto intensyfikuje proces
spalania tłuszczu; jego działanie jest także przeciwnowotworowe, co związane
jest z wysoką aktywnością antyoksydacyjną. Przypuszcza się również, że
mechanizm jego działania polega na hamowaniu syntezy eikozanoidów (z rodziny
Ω-6) stymulujących wzrost komórek nowotworowych.
Jednakże tłuszcz ten ze względu na wysoką zawartość
nasyconych KT oraz obecność cholesterolu, od kilkudziesięciu lat traktowany
jest przez lekarzy i dietetyków, jako aterogenny. Jednak zastąpienie tłuszczów
zwierzęcych w diecie olejami roślinnymi nie wpłynęło na zmniejszenie
zachorowalności na nadciśnienie, miażdżycę i chorobę niedokrwienna serca..
Literatura
- Cichosz G. 2007, Antymiażdżycowe działanie mleka. Prz. Mlecz., 4: 2–6.
- Cichosz G. 2007, Prozdrowotne właściwości tłuszczu mlekowego. Prz. Mlecz., 5: 4–8.
- Cichosz G., Czeczot H., 2011, Tłuszcz mlekowy – źródło antyoksydantów w diecie człowieka.
- Żebrowska A., Bonczar G., Molik E., 2009, Właściwości prozdrowotne tłuszczu mlekowego, Wiadomości Zootechniczne, 2: 19–23
- Janeczek W., Kupczyński R., 2006, Czynniki decydujące o zawartości sprzężonego kwasu linolowego (CLA) w tłuszczu mleka krów.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz